Khi vay tiền tại ngân hàng hoặc tổ chức tài chính, bạn thường được yêu cầu cung cấp thông tin người tham chiếu. Nhưng người tham chiếu trong vay tiền thực sự là ai và vai trò của họ là gì? Đây là một yêu cầu khá phổ biến, tuy nhiên, nhiều người vẫn tìm đến các app vay tiền không thẩm định để quy trình được tinh gọn hơn. Bài viết này sẽ giải đáp chi tiết khái niệm, trách nhiệm pháp lý của người tham chiếu không quy trình vay tiền để bạn có cái nhìn toàn diện nhất.
Người tham chiếu trong vay tiền là gì?
Người tham chiếu là một cá nhân được người đi vay cung cấp thông tin (bao gồm họ tên, số điện thoại, địa chỉ và mối quan hệ) cho ngân hàng hoặc tổ chức tín dụng. Mục đích chính là để bên cho vay có một kênh thông tin độc lập nhằm xác minh độ tin cậy và một số thông tin cơ bản của người vay.
Hãy hình dung người tham chiếu giống như một người “biết rõ” về bạn, giúp bên cho vay có thêm cơ sở để đánh giá xem bạn có phải là một khách hàng uy tín và có khả năng trả nợ hay không. Thông thường, một hồ sơ vay vốn sẽ cần từ 1 đến 2 người tham chiếu.
Một điểm cực kỳ quan trọng cần nhấn mạnh: Người tham chiếu không ký bất kỳ hợp đồng nào với ngân hàng và hoàn toàn không có trách nhiệm pháp lý liên quan đến khoản vay.
Khác biệt giữa người tham chiếu và người bảo lãnh
Rất nhiều người thường nhầm lẫn giữa hai vai trò này, nhưng chúng khác biệt một trời một vực về mặt trách nhiệm pháp lý.
- Người tham chiếu: Chỉ đóng vai trò cung cấp thông tin để xác minh. Họ KHÔNG chịu trách nhiệm trả nợ thay nếu người vay mất khả năng thanh toán. Về cơ bản, họ không có bất kỳ ràng buộc tài chính nào với khoản vay.
- Người bảo lãnh: Đây là người ký vào hợp đồng bảo lãnh với bên cho vay, cam kết sẽ dùng tài sản hoặc tài chính của mình để trả nợ thay cho người vay nếu người vay không thực hiện nghĩa vụ. Trách nhiệm của người bảo lãnh là rất lớn và có ràng buộc pháp lý chặt chẽ.
Việc phân biệt rõ ràng hai vai trò này giúp bạn tránh được những rủi ro pháp lý không đáng có.
Vai trò của người tham chiếu trong hợp đồng vay
Dù không chịu trách nhiệm tài chính, người tham chiếu vẫn giữ một vai trò quan trọng trong quá trình thẩm định hồ sơ vay. Cụ thể, họ có 3 vai trò chính:
- Xác minh thông tin: Đây là vai trò cốt lõi. Nhân viên tín dụng sẽ liên hệ với người tham chiếu để kiểm tra chéo các thông tin mà bạn đã cung cấp như: địa chỉ nơi ở, nơi làm việc, tình trạng hôn nhân, các mối quan hệ… Điều này giúp đảm bảo tính trung thực và chính xác của hồ sơ.
- Tăng độ tin cậy cho hồ sơ: Việc bạn có một người thân hoặc đồng nghiệp uy tín sẵn sàng làm người tham chiếu cho thấy bạn có những mối quan hệ xã hội tốt và đáng tin cậy. Điều này là một điểm cộng lớn, đặc biệt với các khoản vay tín chấp, giúp hồ sơ của bạn được đánh giá cao hơn.
- Tạo kênh liên lạc dự phòng: Trong trường hợp không may, bên cho vay không thể liên lạc được với bạn (do đổi số điện thoại, chuyển nơi ở mà không thông báo), họ có thể thông qua người tham chiếu để tìm cách kết nối. Đây cũng là một biện pháp để phòng ngừa trường hợp người vay có ý định trốn tránh nghĩa vụ trả nợ.
Mục đích ngân hàng yêu cầu thông tin người tham chiếu
Từ góc độ của bên cho vay, việc yêu cầu thông tin người tham chiếu phục vụ nhiều mục đích chiến lược trong quản lý rủi ro.
- Xác thực thông tin nhanh chóng: Thay vì quy trình xác minh giấy tờ phức tạp và tốn thời gian, một cuộc gọi nhanh cho người tham chiếu có thể giúp xác thực nhiều thông tin quan trọng một cách hiệu quả.
- Tăng cường trách nhiệm trả nợ của người vay: Khi biết rằng ngân hàng có thể liên hệ với người thân, bạn bè, người vay sẽ có ý thức và trách nhiệm hơn trong việc thanh toán nợ đúng hạn để giữ gìn uy tín cá nhân.
- Đánh giá rủi ro tín dụng hiệu quả hơn: Thông tin từ người tham chiếu là một mảnh ghép quan trọng giúp ngân hàng có cái nhìn toàn diện hơn về người vay, từ đó đưa ra quyết định cho vay chính xác và giảm thiểu rủi ro nợ xấu.
Điều kiện để trở thành người tham chiếu
Không phải ai cũng có thể làm người tham chiếu. Để vai trò này thực sự hiệu quả, người được chọn cần đáp ứng một số tiêu chí cơ bản sau:
- Có mối quan hệ gần gũi và thật sự với người vay: Thường là thành viên trong gia đình (cha mẹ, vợ chồng, anh chị em), bạn bè thân thiết lâu năm, hoặc đồng nghiệp cấp trên tại nơi làm việc. Mối quan hệ này phải đủ thân thiết để họ hiểu rõ về bạn.
- Có lịch sử tài chính cá nhân tốt: Người tham chiếu nên là người có công việc ổn định, không có nợ xấu. Dù họ không chịu trách nhiệm về khoản vay, nhưng một người tham chiếu có uy tín tài chính sẽ gián tiếp làm tăng độ tin cậy cho hồ sơ của bạn.
- Hiểu rõ vai trò và tự nguyện đồng ý: Người tham chiếu cần được thông báo trước, hiểu rằng họ sẽ nhận được cuộc gọi từ ngân hàng và sẵn sàng hợp tác cung cấp thông tin một cách trung thực. Tuyệt đối không tự ý điền thông tin của người khác khi chưa có sự cho phép.
Trách nhiệm pháp lý của người tham chiếu
Đây là phần quan trọng nhất mà bạn cần phải nắm rõ: Người tham chiếu KHÔNG có bất kỳ trách nhiệm pháp lý nào đối với khoản vay.
Theo quy định của pháp luật Việt Nam, chỉ những người có tên và chữ ký trong hợp đồng tín dụng (người vay, người đồng vay, người bảo lãnh) mới có nghĩa vụ tài chính. Người tham chiếu không ký vào bất kỳ văn bản pháp lý nào cam kết trả nợ, do đó:
- Họ không phải trả nợ thay, ngay cả khi người vay vỡ nợ.
- Nếu bị bên cho vay hoặc công ty thu hồi nợ gây áp lực, yêu cầu trả nợ, họ hoàn toàn có quyền từ chối và khẳng định mình không có nghĩa vụ pháp lý.
Tuy nhiên, trên thực tế, các tổ chức tín dụng kỳ vọng người tham chiếu có thể hợp tác ở mức độ nhất định, chẳng hạn như giúp nhắc nhở hoặc hỗ trợ liên lạc với người vay khi phát sinh vấn đề trả chậm.
Rủi ro khi làm người tham chiếu
Mặc dù không có rủi ro về mặt pháp lý, việc đồng ý làm người tham chiếu vẫn có thể tiềm ẩn một vài phiền toái không mong muốn:
- Bị làm phiền bởi các cuộc gọi: Đây là rủi ro phổ biến nhất. Nếu người vay trả nợ không đúng hạn, bạn có thể sẽ liên tục nhận được cuộc gọi từ ngân hàng hoặc thậm chí là các đơn vị thu hồi nợ để hỏi thông tin hoặc nhờ nhắc nợ. Nhiều người dùng thường thắc mắc liệu Mcredit có thẩm định người thân không hay liệu HD Saison có thẩm định người thân không, và câu trả lời là họ có thể gọi cho người tham chiếu bạn cung cấp.
- Ảnh hưởng đến mối quan hệ cá nhân: Nếu người vay chây ì, không có trách nhiệm trả nợ, mối quan hệ tốt đẹp giữa bạn và họ có thể bị rạn nứt nghiêm trọng. Áp lực từ các cuộc gọi đòi nợ có thể khiến bạn cảm thấy khó xử và mệt mỏi.
- Lộ thông tin cá nhân: Khi đồng ý làm người tham chiếu, thông tin cá nhân của bạn (tên, số điện thoại) sẽ được lưu trữ trong hệ thống dữ liệu của tổ chức cho vay.
Phân biệt người tham chiếu với các vai trò khác
Để tránh mọi nhầm lẫn, hãy cùng xem bảng so sánh chi tiết dưới đây để phân biệt rõ ràng các vai trò khác nhau trong một giao dịch vay vốn.
| Tiêu chí | Người Tham Chiếu | Người Vay | Người Làm Chứng | Người Bảo Lãnh |
|---|---|---|---|---|
| Vai trò | Cung cấp thông tin xác minh | Người vay tiền trực tiếp | Xác nhận tính minh bạch giao dịch | Cam kết thay mặt trả nợ |
| Trách nhiệm tài chính | Không có | Trả toàn bộ nợ gốc và lãi | Không có | Có nếu người vay không trả |
| Ký hợp đồng | Không | Có | Có (xác nhận) | Có (hợp đồng bảo lãnh) |
| Bị ảnh hưởng tài chính | Không | Có | Không | Có |
Kết bài
Hiểu rõ người tham chiếu trong vay tiền là gì và vai trò của họ giúp bạn tự tin hơn trong quá trình chuẩn bị hồ sơ vay vốn. Đây là một yếu tố giúp tăng độ tin cậy chứ không phải là một gánh nặng pháp lý. Dù bạn là người đi vay hay người được nhờ làm tham chiếu, việc nắm vững các quy định và trách nhiệm sẽ giúp bảo vệ quyền lợi của chính mình và duy trì các mối quan hệ tốt đẹp.
Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về các sản phẩm vay hoặc cần tư vấn tài chính an toàn, đừng ngần ngại truy cập trang chủ của appvaytien.com.vn để được hỗ trợ.
